حمل و نقل مواد خطرناک

کالاهای خطرناک مواد و اقلامی هستند که برای انسانها و تاسیسات خطر بالقوه دارند و مطابق ضوابط اداره حمل ونقل آمریکا در 9 کلاس طبقه بندی شده اند. DOT  سازمانی آمریکایی است برای حمل و نقل، انبارداری و نگهداری مواد خطرناک. تقسیم بندی های این سازمان بسیار گسترده است بطوری که این سازمان حدود 3000 ماده را شناسایی و طبقه بندی کرده و آنها را مشمول قانون حمل و نقل مواد خطرناک کرده  و نقش تنظیم و برچسب گذاری و حمل و نقل مواد خطرناک را به انجام رسانیده است. این سازمان زیر مجموعه وزارت راه و ترابری کشور ایالات متحده آمریکاست. این سازمان برآورد نموده است که در سال 2008 در آمریکا به استثنای محموله های خط لوله و تانکرهای اقیانوس پیما، روزانه 817000 محموله خطرناک به وزن پنج ممیز چهار میلیون تن حمل و نقل شده و این یعنی سالانه300 میلیون تن محموله خطرناک با وزن دو میلیارد تن. مواد خطرناک بحث شده، هجده درصد کل محموله های جابجایی بوده و بیشترین میزان حمل و نقل مواد خطرناک در سامانه ها، مواد نفتی و مشتقات آنهاست.

توجه: بر اساس قوانین، حمل و نقل مواد خطرناک از طریق هوایی ممنوع است.

توجه: این سازمان، دستورالعملها و مقررات را در خصوص مقاصد تجاری و مبادلات بین الملی تهیه می کند.

طبقه بندی 9 گانه:

طبقه 1  ) مواد منفجره که شامل شش طبقه فرعی است:

هر ترکیب شیمیایی یا مخلوط یا وسیله ای که هدف اولیه یا عمومی آن عمل کردن از طریق انفجار با آزاد سازی ناگهانی گاز و انرژی است، ماده منفجره نام دارد.

موادی که برای انجار ساخته می شوند، حتی وسایل یا ابزار مثل چاشنی در دسته مواد منفجره قرار دارند.

طبقه 2 ) گازها :

2-1 ) گازهای آتشزا (در مقادیر بیشتر از 3000 لیتر در یک وسیله نقلیه مخزنی جاده ای ، یک واگن مخزنی ریلی یا مخزن سیار) .

2-2 ) گازهای غیر آتشزا و غیرسمی.

2-3 ) گازهای سمی.

طبقه 3 )  مایعات آتشزا (مایعات آتش زا در گروه های بسته بندی یک و دو در مقادیر بیشتر از 3000 لیتر در یک وسیله مخزن دار جاده ای ، یک واگن مخزن دار ریلی یا یک مخزن سیار) .

طبقه 4 ) جامدات آتشزا:

4-1 ) عناصر با عکس العمل خودبخود و عناصر با عکس العمل خنثی

4-2 ) عناصر قادر به احتراق ناگهانی.

4-3 ) عناصری که با تماس با آب تولید گازهای آتشزا میکنند.

طبقه 5 )

5-1 ) عناصر اکسید کننده (مایعات اکسید کننده گروه بسته بندی یک در مقادیر بیشتر ا ز 3000 لیتر در یک وسیله مخزنی جاده ای، یک واگن مخزنی ریلی یا مخزن سیار).

5-2 ) پراکسیدهای آلی

طبقه  6 ) عناصر سمی و عفونت زا

دسته آ: بسیار خطرناک که مقدار کمی از آن در آب یا هوا خطرناک خواهد بود. مثل آرسنیک و دی اکسید نیتروژن.

دسته بی: خفیف تر از آ

طبقه 7 ) مواد رادیو اکتیو: در ادامه بررسی میشوند

طبقه 8 ) عناصر خورنده

طبقه 9 ) کالاها و مواد خطرناک متفرقه

در صورتی که ماده خطرناک تابع سازمان( دی ا تی) باشد، باید این موارد در نظر گرفته شود:

1- اگر بیش از یک ماده خطرناک حمل شود، باید جداگانه بسته بندی شده و طبق کلاس مواد خطرناک جداسازی شود.

2-  مواد خطرناک را در فضاهایی که اشخاص در وسایل نقلیه مستقر می شوند، قرار ندهیم. علاوه بر آن ماده شیمیایی را در محلی که در وسیله نگهداری شده، رها نسازیم.

3- موادی که تحت سرمای شدید نگهداری شده اند باید بوسیله تخلیه گاز مجهز باشند و مطمئن شویم که گازهای حاصله، امکان نفوذ به محفظه افراد را نداشته باشند.

4-  ماده باید یک کد داشته باشد که اشاره به کد یا عددی در سازمان باشد.

نظام طبقه بندی نه گانه و نصب برچسب ها و پلاکاردها در اکثر کشورها نافذ است و به مردم کمک می کندکه به سرعت، کالاهای خطرناک، خواص آنها و خطرات آنها را شناسایی کنند.

Segregation (کنار هم چیدن نه طبقه)

چیدن مواد از طبقات مختلف جهت حمل و نقل را جهت کالاهای سازگار و ناسازگار تحت مقررات خاصی انجام می دهند.
مواد شیمیایی چه در هنگام انبار کردن و چه در انتقال باید طبق این ضابطه عمل شوند، تا مطمئن شویم در صورت ریزش و نشتی با هم ترکیب نشوند:

NA
در این مورد جداسازی شامل دو کلاس نیست و دو ماده می توانند در یک جا قرار داده بشوند، بدون اینکه خطری متصور بشود.

SG
در این مورد دو کلاس باید از هم جداسازی شوند و حداقل سه متر فاصله بین آنها موجود باشد.

FS
دو طبقه مربوطه باید جداگانه حمل و نقل شوند.

PR
در این حالت دو کلاس از مواد خطرناک نباید در یک محفظه یا اتاق قرار گیرند، بلکه در دو اتاق چسبیده به هم ، هم نباشند. بنابراین در دو اتاق مجزا و با حداقل 10 متر فاصله قرار گیرند.