آتش سوزی در آشپزخانه و راه های مقابله با آن

همیشه و به خصوص مواقعی که تعطیلات است، آتش سوزی ها در همه جا و به خصوص در آشپزخانه ها به اوج خود می رسد. در حقیقت طبق گفته های مقام های مسئول در حوزه آتش نشانی، فاجعه های آتش سوزی در آشپزخانه بسیار زیاد است. به خصوص در مراسم ها و تعطیلات خاص همانند تعطیلات و عیدها، روزهای اوج آتش سوزی در خانه است.

نقطه شروع بیشتر آتش‌سوزی های خانگی آشپزخانه است. آشپزخانه یكی از نقاط پرخطر در خانه است كه باید برای كاهش خطرات و پیشگیری از آسیب ها و صدمات به ایمنی آشپزخانه توجه شود.

وجود منابع حرارتی مانند اجاق گاز و سماور و همچنین وجود لوازم و وسایل برقی در كنار مواد آتش گیر مانند روغن ها و مواد شیمیایی، حوله ها و دستكش ها همه شرایطی را به وجود آورده اند كه كارشناسان و متخصصان ایمنی، آشپزخانه را محلی با پتانسیل خطر بالا معرفی كنند.

به منظور حفظ امنیت جان شما نکاتی در مورد آنچه که ساکنان باید و نباید انجام دهند بیان می کنیم. در زیر، مواردی برای آتش سوزی در آشپزخانه و راه های مقابله با آن پیشنهاد می شود.

آتش های ایجاد شده از طریق ماکروویو و یا اجاق گازها

گاهی ممکن است وسیله برقی مورد استفاده در آشپزخانه محل شروع یک آتش سوزی باشد. با سه مرحله ساده می توانید شعله های آتش را که در مایکروویو یا اجاق گاز شما فوران می کنند، کنترل کنید:

1. درب محیط آتش گرفته را بسته نگه دارید.
2. دستگاه را خاموش کنید (اگر وسیله برقی است، آن را از برق بکشید و اگر فر اجاق گاز است، جریان گاز را قطع کنید).
3. بگذارید آتش در فضای بسته محیط، خفه شود (با کاهش اکسیژن محیط، آتش سوزی کم می شود).

به یاد داشته باشید، هیچ سرکی نکشید! حتی لحظه ای کوتاه!

در این صورت امکان دارد آتش خاموش شده، مجدد شعله ور شود، زیرا با این کار، شما باعث ورود اکسیژن به آن محیط شده اید. قبل از استفاده مجدد، دستگاه را به تعمیركار و تكنسین و یا شركت سازنده نشان دهید تا تعمیرات لازم را انجام دهند و در صورت لزوم دستگاه را تعویض كنید.
برای خاموش كردن آتش‌سوزی‌های ناشی از برق، قبل از قطع كامل جریان برق، از آب استفاده نكنید. این كار ممكن است خطر برق گرفتگی را نیز به خطر سوختگی اضافه كند.

با آتش شعله ور در ماهیتابه چه کنیم؟

معمولا افراد با دیدن این صحنه، دچار استرس شدید شده و ماهیتابه ای که روغن آن در حالت سوختن است، حرکت می دهند تا آن را به نزدیکی آب برسانند. باید بدانید که نباید هیچ وقت از آب برای خاموش كردن شعله های روغن استفاده كنید. همچنین با حرکت دادن ظرف، روغن ها به اطراف پراکنده شده و باعث سوختگی خودتان و فراهم شدن اکسیژن بیشتری برای آتش شده و آتش گسترش پیدا می کند.

این را بدانید که اگر در حین کار با ماهیتابه آتش سوزی شروع شد، بهترین روش برای كنترل آتش این است كه ابتدا شعله گاز را خاموش كنید و سپس در حالی كه دستكش به دست دارید به آرامی درب مخصوص تابه و یا هر درب دیگری را که در دسترس دارید، در دست بگیرید و بوسیله آن شعله های آتش را بپوشانید تا زمانی که کاملا خاموش شود.

با این کار جلوی پرتاب روغن ها به اطراف گرفته می شود و همچنین به دلیل محبوس شدن آتش و کاهش میزان اکسیژن، به مرور آتش خاموش می شود. لازم به ذکر است که تا سرد شدن کامل ظرف، به هیچ عنوان درب ظرف را برندارید! هیچ سرکی به تابه نکشید، حتی به میزان کم، تا شعله های آتش اکسیژنی را دریافت نکنند!

اگر شعله های آتش شما کوچک و قابل کنترل است، روی آن جوش شیرین یا نمک بریزید تا شعله های آتش از بین برود. اما در این روش، خطر سوختگی ناشی از حرارت و پرتاب قطرات روغن بیشتر است. توصیه می‌شود از جوش‌ شیرین برای كنترل و خاموش كردن آتش های شعله ور با میزان گستردگی بیشتر استفاده نكنید، گاهی ممكن است خود جوش شیرین باعث بیشتر شدن آتش سوزی شود.

از دستکش های گشاد و آستین های بلند در حین آشپزی استفاده نکنید.

گاهی استفاده از دستكش های گشاد و لباس هایی با آستین های بلند، احتمال ایجاد خطا در کسری از ثانیه و آتش سوزی را بیشتر می کنند. برای مثال ممكن است در حالی كه می خواهید در ظرف را بگذارید دستكش از دست شما خارج شود و آتش بگیرد. حتی بندها، جیب یا كمربندهای شل و آویزان ممكن است به ظروف گیر كند و خطر سوختگی و آتش سوزی پیش بیاید.

 هنگامی که خواب آلود هستید، آشپزی نکنید!

اگر به هنگام آشپزی دچار خواب آلودگی باشید، به دلیل عدم تمرکز و خواب آلودگی مغز شما، امکان دارد هر اتفاقی از جمله آتش سوزی به وجود بیاید. حتی ممکن است برای لحظه ای از آشپزخانه بیرون بروید تا لحظاتی بعد برگردید و به غذای روی شعله گاز سر بزنید، ولی ناخودآگاه خوابتان ببرد و وقتی از خواب بیدار شدید همه جای خانه پر از دود باشد.

مطالعات نشان داده ۴۲ درصد از افرادی كه در آتش سوزی های ناشی از پخت و پز در خانه، جان خود را از دست داده اند، هنگام آتش سوزی خواب بوده اند. در حالت کلی، فقط با کمی فکر و عمل، قبل از اینکه آتش را وسیع تر کنید، می توانید از فاجعه ایجاد آتش سوزی با اجاق گاز با شعله های گسترده جلوگیری کنید.

هنگام پخت و پز غذا آشپزخانه را ترک نکنید.

همیشه به هنگام پخت غذا در آشپزخانه حضور داشته باشید و آشپزخانه را به مدت طولانی ترک نكنید. حضور در آشپزخانه هنگام پخت غذا علاوه بر اینكه از وقوع خطر جلوگیری می‌كند سبب می‌شود در صورت وقوع حریق، شعله ها را در همان لحظات ابتدایی خاموش كنید. اگر به هر دلیلی می‌خواهید برای مدتی آشپزخانه را ترك كنید، شعله های گاز را خاموش كنید.

استفاده از کپسول آتش نشانی

به جز رعایت موارد بالا، در هنگام آتش سوزی شما می توانید برای خاموش کردن آتش از کپسول آتش نشانی شیمیایی خشک کلاس B استفاده کنید. کپسول را در کنار در ورودی آشپزخانه نصب کنید تا در هنگام آتش سوزی در دسترس باشند. توجه داشته باشید هیچوقت کپسول را در نزدیکی منابع حرارتی قرار ندهید. اگر به شكل درست و صحیح از كپسول اطفا حریق استفاده نشود، این كار ممكن است سبب پخش شدن شعله‌ها و گسترش آتش سوزی شود.

تماس با آتش نشانی

البته باید خاطر نشان کرد که در برخی موارد، براساس مواردی که در زیر ذکر می شود بایستی با آتش نشانان تماس بگیرید. شما باید بدانید که اگر حین پخت و پز، آتش سوزی اتفاق بیفتد، مبارزه شخص شما با آن بهترین برنامه عملیاتی نیست، درواقع گاهی اوقات ترک كردن محل بهترین و تنها راه حل ممكن است.‌

این سوالات را از خود بپرسید تا تعیین کنید آیا زمان این است که با ۱۲۵ تماس بگیرید یا نه:

• آتش اولیه چقدر بزرگ است؟
• سرعت رشد آتش چقدر است؟
• منبع تغذیه آتش چیست و آیا قابل مهار توسط شخص شما می باشد؟
• آیا چیزی در مجاورت آتش باعث تغذیه آن می شود؟
• آیا شخصی در خانه هست که برای نجات جانش به کمک شما نیاز داشته باشد؟

اگر هریک از این عوامل بالا باعث تشدید آتش سوزی می شود، سریعا با شماره ۱۲۵ تماس بگیرید و وضعیت را به آنها اطلاع دهید. به دیگران هشدار دهید تا محل را ترک کنند و به کسانی که به کمک شما، برای خروج از محل نیاز دارند، کمک کنید.